5 marca (środa) o godz. 17.00 w siedzibie Legnickiej Biblioteki Publicznej przy ul. Piastowskiej odbędzie promocja najnowszego wydawnictwa spod szyldu PAMIĘĆ I DIALOG – książki Wojciecha Morawca i Rogera Piaskowskiego „Druga Twarz Liegnitz. Część 2”. Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w tym wydarzeniu.
FRAGMENT WSTĘPU:
Narracja Drugiej twarzy Liegnitz. Część 2 przebiega w dwóch paralelnych kierunkach: historycznym, w którym najlepiej się prezentuje architektura, zdobiące ją detale i ornamenty zachowane do dzisiaj. Równolegle do historycznego trwania, miasto pędzi ku niewiadomej przyszłości, to nasz czas – tu i teraz. Czytelnik znajdzie w opisanych peregrynacjach analogie do własnych doświadczeń „użytkownika” architektury obarczonej historią zarówno w sensie własnego domu, jak i całego urbanistycznego układu, należącego w dużej mierze do zabytkowego dziedzictwa. Dziedzictwo kulturowe, a architektoniczne szczególnie, jest przede wszystkim kapitałem społecznym, wyznacza standardy życia, pracy i wolnego czasu miejskiej wspólnoty. Zamierzeniem autorów książki było zbudowanie mostu między Liegnitz i Legnicą, używając do tego nie tylko języka opisowego, ale także badań nad poczuciem więzi mieszkańców z ich małą ojczyzną.
Przeszłość i Teraźniejszość spajają Legnicę, która jest nie tylko wdzięcznym obiektem architektonicznych spacerów, ale także, a może przede wszystkim, przestrzenią urbanistyczną z historią zapisaną na jej murach. To, co przetrwało do dziś, wymaga szczególnego uszanowania, zabezpieczenia, konserwacji, jak choćby poniemieckie szyldy i napisy. Zmieniamy się, rozwijamy ochronę miejskiego dziedzictwa. Trzeba przy pracach remontowych, odnowie elewacji przedwojennych kamienic, o dziedzictwie pamiętać. Powinno to się stać obowiązkiem każdego myślącego obywatela: zabezpieczyć, konserwować stare, niemieckie napisy i inne świadectwa materialne.
Pytania o dziedzictwo modernizmu i jego wkład do rozwoju urbanistycznego, prowokują do refleksji. Wielkie legnickie osiedle mieszkaniowe „Kopernik” jest pełne symbolicznych odniesień do dzieła autora „O obrotach sfer niebieskich”, ale także urzeczywistnieniem idei par excellence Le Corbusiera – mistrza nowoczesnej Jednostki Mieszkaniowej (Unitè d`Habitation), jak nazwał zbudowany w Marsylii wielki blok mieszkalny w 1952 r. To dziś europejski przykład domu – „maszyny do mieszkania” z własnym zapleczem usługowo-wypoczynkowym pod jednym dachem.
Bardziej bezpośrednie związki modernizmu mieszkaniowego z legnickimi blokowiskami zauważymy „przez miedzę”. Będzie więcej o Neulandzie, a także o sprawie o kryptonimie „Gugali”. Wizja największych w dziejach miasta targów rzemiosła, ogrodnictwa, miejsce rozrywki i wypoczynku na powietrzu w parku miejskim, przyciągała do Legnicy miliony gości, wzbudzała zainteresowanie inwestorów i biznesmenów. Jakże by było dobrze targi ogrodnicze w Legnicy odtworzyć! Pójdziemy śladami tej owianej legendą imprezy. Udamy się także do budynków szkolnych przy ulicy Rycerskiej, vis- a- vis przeszklonej nowoczesnej budowli „Letia Buisness Center”. Z jednej strony eklektyczna, historyzująca elewacja z żółtej rotherowskiej cegły, zwieńczona gzymsem koronacyjnym, z tarczą zegarową i wspaniałymi greko-rzymskimi akroterionami na deser, z drugiej strony elewacja tej samej wysokości, lecz z ciemnowiśniowej cegły, o pionowych podziałach, wąskich oknach i zwieńczeniu z trójkątnymi sterczynami – przykład ekspresjonizmu w architekturze modernizmu końca lat dwudziestych XX w. Kontrast stylowo radykalny, ale urozmaicający i wzbogacający zabytkowy charakter ulicy Rycerskiej, a przy tym budynki świetnie funkcjonują jako placówki szkolne.
Legnica reaguje na doświadczenia historyczne, artystyczne, demograficzne we właściwy dla siebie sposób. Jej specyfikę – za pomocą architektury – staramy się wyodrębnić, przybliżyć, aby stworzyć poczucie współodpowiedzialności legniczan za jej stan zachowania i ochronę. Świadectwo historii, jakim jest architektura, umacnia poczucie tożsamości i zrozumienie zachowanego dziedzictwa. Dlatego Czytelnik książki będzie mógł przeczytać również o unikalnym dziedzictwie kulturowym międzywojennej Legnicy przy ul. Działkowej, o kunszcie projektantów modernistycznej, industrialnej Gazowni Miejskiej i o wielu innych fascynujących miejscach. Będzie również o architekturze współczesnej, w tym postmodernistycznej.
Roger Piaskowski